Jak zapobiegać sytuacjom prowadzącym do odpowiedzialności dyscyplinarnej w szkole?

Zakres odpowiedzialności dyscyplinarnej w szkole reguluje rozdział 10 Karty Nauczyciela. Jakie sytuacje mogą doprowadzić do wszczęcia procedury postępowania dyscyplinarnego wobec nauczyciela? Co można zrobić, żeby im zapobiegać?

Odpowiedzialność dyscyplinarna z uwagi na uchybienia godności zawodu nauczyciela

Odpowiedzialność dyscyplinarna dotyczy uchybień przeciwko godności zawodu nauczyciela (artykuł 75 Karty Nauczyciela). Chodzi tutaj o niewłaściwe zachowanie nauczyciela względem uczniów, w tym: stosowanie przemocy fizycznej lub psychicznej, narażenie na utratę zdrowia lub życia, poniżanie czy wymuszanie określonych zachowań. Uchybienia przeciwko godności zawodu nauczyciela obejmują także nieetyczne postępowanie wobec innych pracowników szkoły oraz wulgarne zachowanie. Odpowiedzialność dyscyplinarna grozi również za popełnienie fałszerstwa, plagiatu lub oszustwa.

Odpowiedzialność dyscyplinarna z tytułu niedopełnienia obowiązków

Nauczyciel podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej również wtedy, gdy niewłaściwie wykonuje swoje obowiązki określone w artykule 6 Karty Nauczyciela. Chodzi tutaj o takie obowiązki jak:

• rzetelne wywiązywanie się z zadań nauczyciela,
• realizowanie podstawowych zadań szkoły,
• zapewnienie uczniom bezpieczeństwa podczas zajęć,
• wspieranie uczniów w rozwoju,
• dążenie do własnego doskonalenia zawodowego,
• kształcenie uczniów w poszanowaniu Ojczyzny i Konstytucji RP,
• kształtowanie w uczniach postaw moralnych i obywatelskich.

Odpowiedzialność dyscyplinarna a naruszenie dobra i praw dziecka

Nauczyciel może odpowiadać dyscyplinarnie także wtedy, gdy jego działania doprowadzą do naruszenia dobra i praw dziecka. W tej sytuacji dyrektor lub organ prowadzący szkołę (w przypadku gdy nauczyciel jest dyrektorem placówki) ma obowiązek zgłosić taki czyn do rzecznika dyscyplinarnego w terminie do 14 dni. O wszczęciu postępowania wyjaśniającego W takich sprawach zawiadamia się również Rzecznika Praw Dziecka. Jeżeli złożony wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego dotyczy czynu naruszającego prawa i dobro dziecka W razie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego nauczyciel zostaje odsunięty od obowiązków, chyba że rzecznik wnosi o ustanowienie kary nagany z ostrzeżeniem, a zawieszenie nie dałoby efektów ze względu na charakter i wiarygodność zarzutów.

Postępowanie dyscyplinarne w szkole - jak zapobiegać takim sytuacjom?

Jeżeli postępowanie dyscyplinarne zakończy się stwierdzeniem winy nauczyciela, komisja dyscyplinarna może nałożyć karę: nagany, zwolnienia z pracy, zwolnienia z pracy z 3-letnim zakazem zatrudnienia w charakterze nauczyciela, a nawet wydalenia z zawodu. Można jednak temu zapobiec poprzez stałą współpracę z kancelarią, która specjalizuje się w świadczeniu usług prawnych dla placówek oświatowych. Przykładem jest tutaj Kancelaria Prawa Oświatowego i Gospodarczego, która oferuje kompleksowe wsparcie prawne dla szkół i przedszkoli, w tym także pomoc z zakresu odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Pomoc prawna  w postępowaniach dyscyplinarnych w szkole

Nauczyciel może wyznaczyć swojego obrońcę już na etapie postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez rzecznika dyscyplinarnego. Obrońca zobowiązany jest do dochowania tajemnicy, zaś jego uprawnienia obejmują m.in. wgląd w akta sprawy, udział w rozprawach, składanie wniosków (np. dowodowych), zadawanie pytań świadkom i biegłym. W przeciwieństwie do nauczyciela obrońca może również brać udział w przesłuchaniach niepełnoletnich świadków. Nauczyciel może również wystąpić o pomoc prawną w przypadku naruszenia uprawnień, np. ze względu na szykanowanie związane z toczącym się postępowaniem.

Prawnik może pomóc również w udowodnieniu winy nauczyciela, który dopuścił się czynu z zakresu odpowiedzialności dyscyplinarnej. Kancelaria Prawa Oświatowego i Gospodarczego może reprezentować dyrektora placówki, uczniów i rodziców, zarówno na etapie postępowania wyjaśniającego, jak i podczas postępowania dyscyplinarnego. W ramach współpracy kancelaria może sporządzić skargę do rzecznika dyscyplinarnego, a także złożyć zażalenie na umorzenie lub odmowę wszczęcia postępowania dyscyplinarnego. Szczegółową ofertę można sprawdzić na stronie pod adresem domenowym kpgio.pl. Z kancelarią można skontaktować się telefonicznie pod numerem +48 533 940 018 oraz wysyłając e-mail na adres: kancelaria@kpgio.pl

Opracowano na podstawie:

• kpgio.pl, Odpowiedzialność nauczyciela, https://www.kpgio.pl/odpowiedzialnosc-nauczyciela/, Data odczytu: 2024.05.06
• kpgio.pl, Odpowiedzialność dyrektora szkoły, https://www.kpgio.pl/odpowiedzialnosc-dyrektora/, Data odczytu: 2024.05.06